Η ζωή και το έργο του Αριστοτέλη

Πληροφορίες

    Ο Αριστοτέλης γεννιέται το 384 π.Χ. στα Στάγειρα, πόλη που υπάγονταν στη δικαιοδοσία του Βασιλιά της Μακεδονίας. Ο πατέρας του Νικόμαχος ήταν προσωπικός γιατρός, φίλος και σύμβουλος του βασιλιά Αμύντα Β’, πατέρα του Φιλίππου Β΄ της Μακεδονίας. Οι γονείς του πέθαναν όταν ήταν ακόμα παιδί και την κηδεμονία του ανέλαβε ένας συγγενής και φίλος του πατέρα του, ο Πρόξενος. Όταν έγινε 17 ετών, ο κηδεμόνας του τον έστειλε στην Ακαδημία του Πλάτωνα στην Αθήνα όπου και έμεινε 20 χρόνια. Το 343/342 π.Χ. κλήθηκε στη Μακεδονία από τον Βασιλιά Φίλιππο το Β’ για να αναλάβει την εκπαίδευση του γιου του, του 13χρονου τότε Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η εκπαίδευση του νεαρού Αλέξανδρου έγινε στην αρχαία πόλη Μίεζα, λίγα χιλιόμετρα έξω από τη Νάουσα. Στη Μακεδονία θα μείνει ως το 335/334 π.Χ. για να επιστρέψει και πάλι στην Αθήνα, όπου θα ιδρύσει τη δική του σχολή, το Λύκειο, που ονομάστηκε ‘Περίπατος’ από τη συνήθεια του Αριστοτέλη και των μαθητών του να συζητούν περπατώντας, γι’ αυτό και τα μέλη της σχολής ονομάστηκαν ΄περιπατητικοί΄. Στα 13 χρόνια που έμεινε στη Αθήνα θα δημιουργήσει και το μεγαλύτερο μέρος του έργου του. Μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου το 323 π.Χ. θα κατηγορηθεί για ασέβεια από το αντιμακεδονικό κόμμα. Έτσι, φεύγει για τη Χαλκίδα, πατρίδα της μητέρας του, όπου και πέθανε το 322 π.Χ. Το σώμα του μεταφέρθηκε στα Στάγειρα και θάφτηκε με εξαιρετικές τιμές, μάλιστα οι συμπολίτες του καθιέρωσαν γιορτή στη μνήμη του, τα “Αριστοτέλεια“. 

    Η Αριστοτελική σκέψη λειτούργησε ως πρότυπο για τη φιλοσοφία της ύστερης ελληνικής αρχαιότητας, του Βυζαντίου, των Αράβων και του δυτικού Μεσαίωνα, καλύπτοντας εκπληκτικό εύρος θεμάτων. Ασχολήθηκε με τη λογική, τη ρητορική, τη διαλεκτική, τη μεταφυσική, την ηθική, τη φυσική, τα μαθηματικά, την πολιτική φιλοσοφία, την ψυχολογία, τη φιλολογία, τη βιολογία, τη μετεωρολογία, την αστρονομία, την οικονομία, τη γεωλογία, τη Νομική επιστήμη.

    Στα ρωμαϊκά χρόνια τα χειρόγραφά του, που ανακαλύφθηκαν μαζί με το προσωπικό του αρχείο στην Τρωάδα, μεταφέρθηκαν στη Ρώμη, όπου αντιγράφτηκαν και έγιναν ευρέως γνωστά. Η Χριστιανική εκκλησία σε Ανατολή και Δύση επηρεάστηκε από την αριστοτελική σκέψη για να θεμελιώσει τα δόγματά της, ενώ τον 8ο αιώνα ήταν η σειρά των Αράβων και των Εβραίων, οι οποίοι αργότερα διέδωσαν την αριστοτελική σκέψη στους λαούς της Ευρώπης με τους οποίους ήρθαν σε επαφή. Το Μεσαίωνα τα έργα του Αριστοτέλη μελετούνταν συστηματικά, ενώ κατά την Αναγέννηση η Δύση ανακάλυψε εκ νέου τον Αριστοτέλη. Ο Φίλιππος Μελάγχθων, Γερμανός καθηγητής θεολόγος, βασικός ηγέτης του Λουθηρανικού ανασχηματισμού, και συνεργάτης του Μαρτίνου Λούθηρου, προώθησε τη μελέτη τους στα γερμανικά πανεπιστήμια, ενώ οι Ιησουίτες μοναχοί θεμελίωσαν τη μεταφυσική τους θεώρηση με βάση τη μέθοδο του Αριστοτέλη.