Οι απεσταλμένοι του ηγεμόνα της Μεγάλης Μοραβίας Ραστισλάβ φτάνουν το 862 στην Κωνσταντινούπολη ζητώντας από τον Βυζαντινό Αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ΄ την αποστολή δασκάλων για να διδάξουν τη χριστιανική πίστη στη σλαβική γλώσσα. Ο Ραστισλάβ απέβλεπε στην σύναψη συμμαχίας με την Κωνσταντινούπολη και παράλληλα στην ανάπτυξη πολιτιστικών και πνευματικών σχέσεων ανάμεσα στις δυο χώρες. Η απάντηση του Βυζαντινού Αυτοκράτορα ήταν θετική και η συμμαχία επισφραγίστηκε με την αποστολή των δυο Θεσσαλονικέων αδελφών Κυρίλλου και Μεθοδίου, μαζί με τους συνεργάτες τους, στη Μεγάλη Μοραβία, για την οποία ξεκίνησαν το 863, μέσω της Θεσσαλονίκης, όπου και συναντήθηκαν με τη μητέρα τους.
Για την ικανοποίηση του αιτήματος του Ραστισλάβ όμως έπρεπε να μεταφραστούν στη σλαβική γλώσσα τα λειτουργικά κείμενα της Εκκλησίας και της εκκλησιαστικής γραμματείας και αυτό προϋπόθετε τη δημιουργία αλφαβήτου, καθώς οι Σλάβοι εκείνη την εποχή δεν διέθεταν γραπτό λόγο. Ο Κύριλλος επινοεί το σλαβικό αλφάβητο και πριν ξεκινήσει για το μεγάλο ταξίδι, συμπληρώνει τη μετάφραση των τεσσάρων ευαγγελίων, των επιστολών της Καινής Διαθήκης και μιας συλλογής πατερικών κειμένων. Επίσης συνέταξε γραμματική και ομιλίες. Το μεγαλειώδες έργο της δημιουργίας του σλαβικού αλφαβήτου και της μετάφρασης των εκκλησιαστικών βιβλίων από τον Κύριλλο με τη βοήθεια του Μεθόδιου και των συνεργατών τους ξεκίνησε πριν το ταξίδι στη Μοραβία και συνεχίστηκε από το Μεθόδιο και μετά το θάνατο του Κυρίλλου. Η αποστολή έγινε δεκτή με τιμές από τον Ραστισλάβ όχι όμως και από τον φραγκικό κλήρο, ο οποίος ένιωσε να απειλείται η πνευματική και πολιτιστική επιρροή καθώς και τα προνόμια που είχε στη χώρα. Μετά από παραμονή τριών περίπου ετών στη Μεγάλη Μοραβία οι δυο αδελφοί επέλεξαν ορισμένους μαθητές που θα χειροτονούνταν κληρικοί και ξεκίνησαν με σκοπό να φτάσουν σε κάποιο εκκλησιαστικό κέντρο για τη χειροτονία. Στη Βενετία συναντούν εχθρική στάση από τον τοπικό κλήρο λόγω της δημιουργίας του σλαβικού αλφαβήτου και των μεταφράσεων των εκκλησιαστικών κειμένων στη σλαβική γλώσσα και καλούνται στη Ρώμη από τον Πάπα Νικόλαο τον Α΄, όπου το έργο τους αναγνωρίζεται και νομιμοποιείται από τον προκαθήμενο της εκκλησίας της Ρώμης. Ο Κύριλλος όμως θα αρρωστήσει σοβαρά και θα πεθάνει το 869 σε ηλικία 42 ετών. Ο Μεθόδιος συνεχίζει το ιεραποστολικό έργο και σε νέο ταξίδι στη Ρώμη χειροτονείται επίσκοπος με έδρα το Σίρμιο (Sremska Mitrovica). Τα προβλήματα με τους Φράγκους συνεχίζονται, ο Μεθόδιος οδηγείται ακόμη και στην εξορία, για να πάρει τελικά την απόφαση να ταξιδέψει στην Κωνσταντινούπολη αντί για τη Ρώμη και από κει πάλι στη Μοραβία, όπου επικεντρώθηκε στο συγγραφικό και διδακτικό του έργο. Με τη βοήθεια των συνεργατών του μετέφρασε στα σλαβικά όλη την Αγία Γραφή (εκτός από τα βιβλία των Μακκαβαίων) και άλλα βασικά εκκλησιαστικά έργα. Παράλληλα, μετέφρασε και πρωτότυπα έργα με νομικό περιεχόμενο που αποτέλεσαν τη βάση της μεσαιωνικής σλαβικής γραμματείας. Μόλις ολοκλήρωσε το συγγραφικό και μεταφραστικό του έργο, ο Μεθόδιος τέλεσε μεγαλόπρεπη Θεία Λειτουργία και τίμησε τη μνήμη του Αγίου Δημητρίου, προστάτη της γενέτειρας του Θεσσαλονίκης. Το 885 μ.Χ., λίγες μέρες μετά την Κυριακή των Βαΐων και αφού όρισε το διάδοχο του, έφυγε για το ταξίδι της αιώνιας γαλήνης.
