ΕΒΡΑΪΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ

Η παρουσία της εβραϊκής κοινότητας στη Θεσσαλονίκη μετρά 21 αιώνες ιστορίας. Αυτό που την κάνει μοναδική σε σχέση με άλλες εβραϊκές κοινότητες του κόσμου είναι ότι η Εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης δεν ήταν μια μειονοτική κοινότητα, αλλά ότι υπήρξαν περίοδοι στην ιστορία της πόλης, ειδικά μετά το 1492, που η Εβραϊκή κοινότητα αποτελούσε τη μεγαλύτερη πληθυσμιακά κοινότητα της Θεσσαλονίκης. Οι πρώτοι Εβραίοι εικάζεται ότι φτάνουν στην πόλη γύρω στο 140 π.Χ. από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Οι ‘Ρωμανιώτες‘ Εβραίοι όπως αποκαλούνται, μιλούν ελληνικά και έχουν ελληνιστική κουλτούρα. Το 1376, θα εγκατασταθούν στη Θεσσαλονίκη Εβραίοι Ασκεναζίμ, από την Ουγγαρία και τη Γερμανία και θα ακολουθήσουν Εβραίοι από την Προβηγκία, την Ιταλία και τη Σικελία. Το γεγονός όμως που θα αλλάξει τη φυσιογνωμία της πόλης είναι η άφιξη 20.000 περίπου Εβραίων που διώχθηκαν από την Ισπανία. Με τις γνώσεις και τις ικανότητες τους οι Ισπανο-Εβραίοι ‘Σεφαραδίτες‘ όπως αποκαλούνται, αναζωογονούν τη λαβωμένη, μετά την κατάκτηση της από τους Οθωμανούς, Θεσσαλονίκη και συντελούν στη μεγάλη εμπορική και οικονομική της ανάπτυξη τους αιώνες που θα ακολουθήσουν. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 1890 οι Εβραίοι κάτοικοι, αποτελούσαν σχεδόν το 50% του συνολικού πληθυσμού του νομού Θεσσαλονίκης, ενώ το 1941 λειτουργούσαν στην πόλη 35 συναγωγές. Το 1943 σηματοδοτεί την αρχή του τέλους της εβραϊκής παρουσίας στην πόλη, όταν 49.000 περίπου Εβραίοι της Θεσσαλονίκης οδηγούνται στα στρατόπεδα του Άουσβιτς –Μπιρκενάου, για να γυρίσουν πίσω μόλις 1.950 από αυτούς. Κορυφαίες προσωπικότητες από τους χώρους των επιστημών, της λογοτεχνίας, των επιχειρήσεων, της πολιτικής, της μόδας κλπ. είναι απόγονοι της ακμάζουσας εβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης. Ο Νικολά Σαρκοζί, πρώην Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας, ο Πατρίκ Μοδιάνο,βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2014, η οικογένειαΝτασώ, του γαλλικού κολοσσού της αεροναυπηγικής βιομηχανίας, η οικογένειαΚαράσο, της εταιρείας γαλακτοκομικών προϊόντων Danone, ο Εντγκάρ Μορέν, φιλόσοφος, συγγραφέας και κοινωνιολόγος, ο Ραφαέλ Σαλέμ, μαθηματικός, η Ντάιαν Φον Φίστενμπεργκ σχεδιάστρια μόδας, ο Βιντάλ Σασούν, κομμωτής, είναι μερικοί από αυτούς. Συναγωγές, Εβραϊκό Μουσείο, νοσοκομείο, εμπορικές στοές και μερικές από τις ομορφότερες επαύλεις της πόλης, αποτελούν σήμερα σημάδια της έντονης εβραϊκής παρουσίας στο παρελθόν της Θεσσαλονίκης. Μπορείτε να την αναζητήσετε και μέσα από την έξυπνη εφαρμογή (Thessaloniki Jewish LegacyAPP) για smart phones. Περισσότερα εδώ

Η εβραϊκή θεματική διαδρομή αφηγείται μια ιστορία που πρέπει να ειπωθεί γιατί δεν αφορά μόνο στην εβραϊκή κοινότητα της πόλης αλλά ουσιαστικά στην ιστορία της ίδιας της Θεσσαλονίκης. Και αυτήν την ιστορία θα αφήσουμε να σας τη διηγηθούν οι μεγάλοι της Απόντες…