Η παρουσία της εβραϊκής κοινότητας στη Θεσσαλονίκη μετρά 21 αιώνες ιστορίας. Αυτό που την κάνει μοναδική σε σχέση με άλλες εβραϊκές κοινότητες του κόσμου είναι ότι η Εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης δεν ήταν μια μειονοτική κοινότητα, αλλά ότι υπήρξαν περίοδοι στην ιστορία της πόλης, ειδικά μετά το 1492, που η Εβραϊκή κοινότητα αποτελούσε τη μεγαλύτερη πληθυσμιακά κοινότητα της Θεσσαλονίκης. Οι πρώτοι Εβραίοι εικάζεται ότι φτάνουν στην πόλη γύρω στο 140 π.Χ. από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Οι ‘Ρωμανιώτες‘ Εβραίοι όπως αποκαλούνται, μιλούν ελληνικά και έχουν ελληνιστική κουλτούρα. Το 1376, θα εγκατασταθούν στη Θεσσαλονίκη Εβραίοι Ασκεναζίμ, από την Ουγγαρία και τη Γερμανία και θα ακολουθήσουν Εβραίοι από την Προβηγκία, την Ιταλία και τη Σικελία. Το γεγονός όμως που θα αλλάξει τη φυσιογνωμία της πόλης είναι η άφιξη 20.000 περίπου Εβραίων που διώχθηκαν από την Ισπανία. Με τις γνώσεις και τις ικανότητες τους οι Ισπανο-ΕβραίοιΣεφαραδίτες‘ όπως αποκαλούνται, αναζωογονούν τη λαβωμένη, μετά την κατάκτηση της από τους Οθωμανούς, Θεσσαλονίκη και συντελούν στη μεγάλη εμπορική και οικονομική της ανάπτυξη τους αιώνες που θα ακολουθήσουν. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 1890 οι Εβραίοι κάτοικοι, αποτελούσαν σχεδόν το 50% του συνολικού πληθυσμού του νομού Θεσσαλονίκης, ενώ το 1941 λειτουργούσαν στην πόλη 35 συναγωγές. Το 1943 σηματοδοτεί την αρχή του τέλους της εβραϊκής παρουσίας στην πόλη, όταν 49.000 περίπου Εβραίοι της Θεσσαλονίκης οδηγούνται στα στρατόπεδα του ΆουσβιτςΜπιρκενάου, για να γυρίσουν πίσω μόλις 1.950 από αυτούς. Κορυφαίες προσωπικότητες από τους χώρους των επιστημών, της λογοτεχνίας, των επιχειρήσεων, της πολιτικής, της μόδας κλπ. είναι απόγονοι της ακμάζουσας εβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης. Ο Νικολά Σαρκοζί, πρώην Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας, ο Πατρίκ Μοδιάνο,βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2014, η οικογένειαΝτασώ, του γαλλικού κολοσσού της αεροναυπηγικής βιομηχανίας, η οικογένειαΚαράσο, της εταιρείας γαλακτοκομικών προϊόντων Danone, ο Εντγκάρ Μορέν, φιλόσοφος, συγγραφέας και κοινωνιολόγος, ο Ραφαέλ Σαλέμ, μαθηματικός, η Ντάιαν Φον Φίστενμπεργκ σχεδιάστρια μόδας, ο Βιντάλ Σασούν, κομμωτής, είναι μερικοί από αυτούς. Συναγωγές, Εβραϊκό Μουσείο, νοσοκομείο, εμπορικές στοές και μερικές από τις ομορφότερες επαύλεις της πόλης, αποτελούν σήμερα σημάδια της έντονης εβραϊκής παρουσίας στο παρελθόν της Θεσσαλονίκης. Μπορείτε να την αναζητήσετε και μέσα από την έξυπνη εφαρμογή (Thessaloniki Jewish LegacyAPP) για smart phones. Περισσότερα εδώ

Η εβραϊκή θεματική διαδρομή αφηγείται μια ιστορία που πρέπει να ειπωθεί γιατί δεν αφορά μόνο στην εβραϊκή κοινότητα της πόλης αλλά ουσιαστικά στην ιστορία της ίδιας της Θεσσαλονίκης. Και αυτήν την ιστορία θα αφήσουμε να σας τη διηγηθούν οι μεγάλοι της Απόντες…

Άλλα Ιστορικά – Μη επισκέψιμα Κτίρια

Α) Ορφανοτροφείο Κάρλο Αλλατίνι Ιδιωτική κατοικία του τέλους του 19ου αιώνα. Από το 1917 μέχρι το 1943 στεγάστηκε στο οίκημα αυτό το Ορφανοτροφείο Αρρένων Κάρλο Αλλατ

Οι ‘Πέτρες της Αλήθειας’

Οι μικρές μπρούτζινες πέτρες, τοποθετήθηκαν στο πεζοδρόμιο μπροστά από το κτίριο του 1ου Γυμνασίου Θεσσαλονίκης  για να τιμήσουν τη μνήμη των 149 εβραίων μαθητών του που

Σχολή Καζές (Δημοτικό Βρεφοκομείο Άγιος Στυλιανός)

Μέχρι το 1942 στέγαζε Δημοτικό σχολείο της Ισραηλιτικής Κοινότητας που πήρε το όνομά του προς τιμή του προέδρου της Κοινότητας Ιακώβ Καζές. Σήμερα στεγάζει το Δημοτικό Β

Οικία Γιοσέφ Μοδιάνο (Κτιριακές εγκαταστάσεις Α΄ Γυμνασίου Θεσσαλονίκης)

Το όμορφο αρχοντικό κτίστηκε το 1899 για να στεγάσει την οικογένεια του Γιοσέφ Μοδιάνο ενώ για πολλά χρόνια λειτούργησε ως παράρτημα του Α΄ Γυμνασίου Θεσσαλονίκης. Μετά

Βίλα Γιακό Μοδιάνο (Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας)

Χτίστηκε το 1906 σαν κατοικία του Ιακώβ Μοδιάνο, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Ελί Μοδιάνο, ακολουθώντας την τάση του εκλεκτικισμού με στοιχεία Art Nouveau Το 1913 η βίλα αγ

Μνημείο Ολοκαυτώματος

Το γλυπτό έργο των αδελφών Glid αποκαλύφθηκε το 1997 και παριστάνει την επτάφωτο λυχνία και φλόγες με ένα πλέγμα ανθρώπινων σωμάτων. Η επιλογή του χώρου τοποθέτησης στη σ

Συναγωγή Μοναστηριωτών

Η συναγωγή εγκαινιάστηκε το 1927 και ιδρύθηκε με δωρεά της Ίντας Αροέστη, ενώ συνέβαλλαν οικονομικά και οι οικογένειες που κατάγονταν από το Μοναστήρι (Βίτολα) της πρώην

Συναγωγή Γιάδ Λεζικαρόν

Εγκαινιάστηκε το 1984 και είναι αφιερωμένη στη μνήμη των θυμάτων του Ολοκαυτώματος. Χτίστηκε στη θέση του μικρού ευκτήριου οίκου «Μπουρλά» γνωστού ως «Κάλ ντε λα Πλάσα» (

Εβραϊκό Μουσείο

Με στόχο τη μελέτη και τη διαφύλαξη της μνήμης της εβραϊκής παρουσίας στη Θεσσαλονίκη, άνοιξε το 2001 το Εβραϊκό Μουσείο της πόλης. Στις συλλογές του περιλαμβάνονται επιτ

Βίλα Φερνάντες ή Κάζα Μπιάνκα (Δημοτική Πινακοθήκη Θεσσαλονίκης)

Η Κάζα Μπιάνκα, το στολίδι της Θεσσαλονίκης, είναι μια από τις ομορφότερες επαύλεις της πόλης. Η μοναδική της αρχιτεκτονική που ακολουθεί την αρχιτεκτονική τάση του εκλεκ